Space Weather Hava tahmincilerinin ilgilendiği Havacılık operasyonlarını önemli ölçüde etkileyebilen bir alandır.

Space Weather (Uzay Havası);  Güneşte meydana gelen olayların (Anormal veya yoğun patlamalar), Dünya ile Güneş arasındaki gezegenler arası uzay bölgesi,  Dünya Atmosferi (iyonosfer ve manyetosfer)  ve Manyetik alanı üzerindeki  etkileridir.

Güneş Patlamaları sonucu meydana gelen radyasyon rüzgarları patlama sonucu ortaya çıkan yüklü parçacıkları gezegenler arası boşlukta dünyaya doğru taşır. Dünyanın Aydınlık ve karanlık tarafındaki  Manyetosferine dolayısı ile Manyetik alanında ulaşan Bu güneş rüzgarları sıkışır.  Manyetik alan tarafından yönlendirilen bu yüklü parçacıklar dünya üzerindeki konumuna göre havacılık operasyonları üzerine önemli etkilerin ortaya çıkmasına sebep olur.

Aşağıda bu etkileşim animasyon ile gösterilmiştir.

SPACE WEATHER ve HAVACILIK OPERASYONLARI
Kuzey ve orta enlemler üzerinde yapılan uçuşlarda uçaklar VHF (Çok yüksek frekans)  ve UHF (ultra yüksek frekans) radyo kanallarını kullanırlar. Kutuplara yakın alanlar (>78°N ve >60°S) ve okyanuslar üzerinde gerçekleşen havacılık operasyonlarında ise uçaklar Hava Trafik Kontrolörleri ile iletişim kurmak için  birincil ve ikincil HF (yüksek frekans) radyo kanallarını kullanırlar.

Uzun mesafeli Doğu – Batı uçuşlarında Radyo iletişimi  irtifa ( altitude) veya Güzergah değişikliklerini ve belirli aralıklarla (5 veya 10 derece) konum bilgi raporlarını  edebilmek için   kritik öneme sahiptir.

Eğer pilotlar Yer Kontrolorleri ile birincil veya ikincil frekanslarda iletişim kuramazlarsa alternatif bir frekans bulmak veya başka bir uçak, uydu haberleşme kanalı (SATCOM, Iridium vb.) veya Hava Trafik Kontrol (ATC)  birimi bularak mesajlarını iletmek zorundadırlar. Eğer Space Weather  HF veya VHF/UHF iletişim kanallarını etkilerse problem kısa sürede ciddileşebilir. Kutuplar veya okyanuslar üzerinde Hava Trafik Kontrol radarları mevcut değildir. Dolayısı ile İletişim kanallarının kullanılmasında problemler oluşması durumunda Hava Trafik Kontrolorleri Uçaklardaki konum ve irtifa bilgi raporlarını alamazlar. Bu durum uçuş güvenliği için önemli olan kritik durumların ve uçağın konum ve irtifasının Hava Trafik Kontrolörleri tarafından doğrulanamaması ve bilgi alamaması anlamına gelir. Uçuş personeli ile iletişimin kesilmesi durumunda ATC  uçuş güzergahındaki Hava ayırmalarını yapamaz.  Sonuç olarak; ATC  ile iletişimin kesilmesi arama ve kurtarma operasyonlarının başlatılmasına sebep olabilir.  
Space Weather ile alakalı olayların Dünya atmosferi üzerindeki en yaygın bilinen etkileri “Radio Blackout” olarak bilinen Radyo kesintileri, Geomanyetik fırtınalar (Geomagnetik Storm) ve Güneş Radyasyonu (Solar Radiation Storm)  fırtınalarıdır.

Radio Blackout (Radyo Kesintileri) ; Güneş patlamaları sırasında yayılan ve dünyanın aydınlık tarafını etkileyen X-ray ve Aşırı ultraviyole ışın patlamalarından kaynaklanır.

SPACE WEATHER  (Uzay Havası) TAHMİNLERİ
Space Weather tahmini Güneşte meydana gelen Anormal veya yoğun patlamalar ve Dünyanın Manyetosferinde meydana gelebilecek etkilerinin önceden tahmin edilmesidir. Space Weather tahmin ürünleride bu olaydan etkilenen Jeomanyetik enlemler hakkında bilgiler içerir.

Hazırlayan: İbrahim ÇAMALAN
                 Meteoroloji Mühendisi
                 03 Kasım 2016